چگونه سایز پیچ و مهره را اندازه‌گیری کنیم؟ (راهنمای کامل با کولیس)
برای پیچ: قطر بیرونی رزوه (قطر اسمی)، گام رزوه و طول را با کولیس اندازه بگیرید. برای مهره: قطر داخلی رزوه و عرض بین دو سطح صاف (AF) را اندازه بگیرید و با استاندارد DIN/ISO تطبیق دهید
گام رزوه چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟گام رزوه فاصله بین دو قله رزوه متوالی است که در پیچ‌های متریک بر حسب میلی‌متر بیان می‌شود (مثلاً M8×1.25). با کولیس یا شابلون گام‌سنج اندازه می‌گیرند
از کجا مطمئن شویم پیچ و مهره انتخابی استاندارد است؟به علامت‌گذاری استاندارد روی بسته‌بندی (DIN/ISO/ASTM)، کلاس مقاومت (مانند 8.8 یا 10.9) و تطابق ابعادی جدول استاندارد مراجعه کنید و از فروشگاه معتبر خرید کنید.
چگونه سایز پیچ و مهره را اندازه‌گیری کنیم؟ (راهنمای کامل با کولیس)
اگر می‌پرسید «چگونه سایز پیچ و مهره را اندازه‌گیری کنیم؟» پاسخ کوتاه این است: با کولیس؛ اما پاسخ دقیق‌تر شامل دانستن قطر رزوه، گام رزوه و طول پیچ است؛ در مورد مهره نیز قطر داخلی و عرض بین دو سطح صاف (AF) اهمیت دارد. در ادامه یک آموزش مرحله‌به‌مرحله به‌همراه جدول استاندارد سایزبندی خواهید دید.
راهنمای خرید پیچ و مهره اندازه‌گیری با کولیس گام رزوه | قطر اسمی
ابزارهای لازم برای اندازه‌گیری
دقیق‌ترین روش اندازه‌گیری سایز پیچ و مهره استفاده از کولیس است. با کولیس می‌توانید قطر خارجی رزوه، قطر داخلی، عمق و حتی فاصله بین دو قله رزوه را به‌صورت میلی‌متری اندازه بگیرید. در کنار کولیس، اگر شابلون گام‌سنج دارید، تشخیص Pitch ساده‌تر و سریع‌تر می‌شود. برای کاربر خانگی خط‌کش می‌تواند راهگشا باشد؛ اما برای خرید دقیق، کولیس توصیه می‌شود.
آموزش مرحله‌به‌مرحله اندازه‌گیری سایز پیچ
۱) قطر بیرونی رزوه (قطر اسمی)
فک‌های کولیس را روی بیشترین قطر قسمت دنده‌دار پیچ قرار دهید و بخوانید؛ این مقدار همان سایز متریک شماست (مثل M6، M8، M10). به‌عنوان مثال اگر کولیس عدد 7.9–8.0 میلی‌متر نشان داد، به احتمال زیاد پیچ M8 دارید.
۲) گام رزوه (Pitch)
گام فاصله بین دو قله رزوه متوالی است که در استاندارد متریک بر حسب میلی‌متر بیان می‌شود. با نزدیک‌کردن فک‌های کولیس روی دو قله مجاور یا با شابلون، مقدار گام را بیابید؛ نمونه رایج: M8×1.25.
۳) طول پیچ
طول پیچ را از زیر سر تا انتهای پیچ اندازه بگیرید. در پیچ‌های سرمخروطی (Countersunk) طول از سطح بالایی سر تا انتهای پیچ سنجیده می‌شود. ثبت دقیق طول (مثلاً 40 یا 60 میلی‌متر) هنگام سفارش ضروری است.
آموزش اندازه‌گیری سایز مهره
۱) قطر داخلی رزوه
با نوک داخلی کولیس، قطر داخل مهره را اندازه بگیرید. این مقدار باید با سایز پیچ هم‌خوان باشد (مهره M10 برای پیچ M10).
۲) عرض بین دو سطح صاف (Across Flats | AF)
فک‌های خارجی کولیس را روی دو وجه مقابل مهره قرار دهید و مقدار را بخوانید؛ این عدد برای انتخاب آچار مناسب و کنترل تطابق با استاندارد DIN/ISO کاربرد دارد.
جدول راهنمای سایزبندی پیچ و مهره (متریک)
مقادیر گام رزوه و عرض مهره، مقادیر رایج در استانداردهای متریک هستند و ممکن است در سری ریز (Fine) یا سنگین (Coarse) متفاوت باشند.
| سایز (M) | قطر بیرونی پیچ (mm) | گام استاندارد (mm) | گام ریزِ رایج (mm) | AF عرض مهره (mm) | طول‌های متداول (mm) |
|---|---|---|---|---|---|
| M4 | 4 | 0.70 | — | 7 | 10–50 |
| M5 | 5 | 0.80 | — | 8 | 10–60 |
| M6 | 6 | 1.00 | 0.75 | 10 | 12–80 |
| M8 | 8 | 1.25 | 1.00 | 13 | 16–100 |
| M10 | 10 | 1.50 | 1.25 | 17 | 20–120 |
| M12 | 12 | 1.75 | 1.50 | 19 | 25–150 |
| M16 | 16 | 2.00 | 1.50 | 24 | 30–200 |
| M20 | 20 | 2.50 | 2.00 | 30 | 40–250 |
نکته سریع: اگر کولیس شما نزدیک به 7.9–8.0 میلی‌متر را نشان می‌دهد و گام 1.25 است، سایز صحیح معمولاً M8×1.25 خواهد بود. برای کارهای حساس، حتماً از شابلون گام‌سنج استفاده کنید.
نکات مهم خرید و استانداردها
- استاندارد متریک را با علائم DIN یا ISO روی بسته‌بندی کنترل کنید.
- کلاس مقاومت پیچ (مانند 8.8، 10.9 یا A2/A4 برای استیل) را مطابق کاربرد انتخاب کنید.
- برای سفارش عمده، اندازه‌ها را به‌صورت کامل بنویسید: M10×1.5 L=60mm همراه با نوع سر (شش‌گوش، آلن، استوانه‌ای…).
- در محیط‌های خورنده، از پیچ و مهره استنلس یا پوشش‌دهی مناسب (گالوانیزه سرد/گرم) استفاده کنید.
استعلام قیمت و خرید اینترنتی پیچ و مهره
برای مشاهده لیست قیمت پیچ و مهره و ثبت سفارش آنلاین با ارسال سریع تهران و تحویل به شهرستان‌ها، وارد فروشگاه شوید یا با تیم پشتیبانی تماس بگیرید.